اخبار
روزنامه جام جم: نگاه به شرق، این بار با ماسک
جام‌جم از موفقیت مجموعه‌ای دانش‌بنیان در حوزه نانو در تأمین ماسک کادر درمانی و صادرات دستگاه کنترل کیفی لایه‌های فیلتر هوا به تایلند گزارش می‌دهد
به دنبال عالم‌گیری کرونا و تبدیل شدن ماسک‌های تنفسی به تنها سلاح موجود افراد برای پیشگیری از انتقال این بیماری تنفسی سریع‌الانتقال، ماسک‌های پزشکی، سوپاپ‌دار و پارچه‌ای این روزها به یکی از اقلام اصلی سبد خرید خانوار تبدیل شده است. در ماه‌های گذشته ظرفیت بالای مجموعه‌های دانش‌بنیان و اقدام مؤثر و به موقع آنها در تأمین اقلام ضروری برای مبارزه با کرونا موجب شد تا برخلاف بسیاری از کشورهای جهان با کمترین کمبود از بحران اولیه کووید-۱۹ عبور کنیم. شرکت دانش‌بنیان «فناوران نانومقیاس» از جمله مجموعه‌هایی بود که در این بحران با افزایش ظرفیت تولیدی ماسک‌های تنفسی دارای لایه نانو توانست بخش مهمی از نیاز کشور به ویژه کادر درمانی را برای ماسک‌های تنفسی پوشش دهد. علاوه بر این با تولید دستگاه‌های تولیدکننده نانوالیاف برای استفاده در سایر کارگاه‌های تولیدی ظرفیت تولید ماسک‌های تنفسی استاندارد در کشور را نیز افزایش دهد. این مجموعه که پیش از این موفق به تولید دستگاه‌های بررسی کارایی لایه‌های فیلتری مورد استفاده در فیلترهای هوا و ماسک‌های تنفسی نیز شده بود، با وجود مشکلات موجود در مسیر تبادلات بین‌المللی، در شهریور امسال موفق به فروش و نصب و راه‌اندازی این دستگاه به صورت کاملا مجازی به یکی از مراکز تحقیقاتی تایلند شد. در گفت‌وگو با مهندس نادر نادری، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان، راهکارهای این مجموعه برای عبور از بحران تأمین ماسک در کشور و همچنین چگونگی تداوم صادرات محصولات به کشورهای خارجی در شرایط تحریم و ممنوعیت‌های سفر ناشی از کرونا جویا شدیم.
در روزهای ابتدایی شیوع کرونا و مطرح شدن نقش پررنگ ماسک‌های تنفسی در پیشگیری از کووید-۱۹ بسیاری از مجموعه‌های تولیدی با روحیه جهادی که در جامعه ما همواره مثال‌زدنی است تلاش کردند از تمام ظرفیت‌های خط تولیدشان برای تولید این کالای حیاتی استفاده کنند.
نادر نادری، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان فناوران نانومقیاس در این رابطه به جام‌جم می‌گوید: «پیش از شیوع کرونا یکی از فعالیت‌های مجموعه ما تولید ماسک‌های تنفسی سوپاپ‌دار دارای لایه نانوالیاف بود که علاوه بر قدرت بالایی که در فیلتر هوا داشتند تنفس‌پذیری خوبی نیز برای مصرف‌کننده فراهم می‌کردند.
به دنبال شیوع کرونا در کشور از آنجا که ماسک‌های نانو ظرفیت بالایی برای فیلتر ذرات ۳۰۰ نانومتر و جلوگیری از عبور ویروس‌ها داشتند بر اساس نیاز موجود برای کادر درمانی، با تولید انواع جدیدی از ماسک‌های تنفسی که عمدتا بدون سوپاپ بودند تلاش کردیم تا با تمام ظرفیت خود به این نیاز پاسخ دهیم.»
از ظرفیت فیلترسازها بهره بردیم
مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان در رابطه با سایر فعالیت‌های این شرکت در بحران کرونا به جام‌جم می‌گوید: «یکی از فعالیت‌های اصلی مجموعه ما حتی پیش از شیوع کرونا، تولید لایه‌های نانوی باکیفیت برای استفاده در فیلترها و همچنین ماسک‌های تنفسی است. در این راستا علاوه بر تولید خود نانوالیاف، دستگاه‌های تولیدکننده این لایه را نیز در مجموعه خود تولید می‌کنیم. پیش از این نمونه‌هایی از این دستگاه را به برخی از شرکت‌های تولیدکننده فیلتر در کشور و برخی کشورهای خارجی فروخته بودیم.»
نادری می‌افزاید: «در بحران اولیه این همه‌گیری از ظرفیت خط تولید مجموعه‌های فیلترسازی که دستگاه‌مان را داشتند نیز برای تأمین ماسک‌های مورد نیاز کشور استفاده شد و در آن برهه زمانی به ظرفیت تولید ۲۰ هزار ماسک نانویی در روز نیز دست یافتیم.»
وی با اشاره به افزایش ظرفیت تولید دستگاه در ماه‌های گذشته تصریح می‌کند: «اکنون این دستگاه را برای چند مجموعه تولیدی از جمله ستاد اجرایی فرمان امام(ره) تأمین کرده‌ایم تا ظرفیت تولید ماسک نانویی باکیفیت در کشور افزایش یابد. این سفارش‌ها هنوز هم در جریان است و در حال تولید و نصب دستگاه‌های خود در مجموعه‌های مختلف هستیم.»
نادری در خصوص میزان تولید این لایه‌های نانو در کشور می‌گوید: «با این فعالیت‌ها پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال در مجموع به ظرفیت تولید یک میلیون لایه فیلتر نانویی در روز دست پیدا کنیم. این در حالی است که پیش از شیوع کرونا ظرفیت تولید این لایه‌ها حدود ۳۰ تا ۴۰هزار عدد در روز بود.»
دستگاه سنجش کیفی آمریکایی گران بود، بومی‌سازی‌اش کردیم
همه ما زمانی که برای خرید ماسک‌های تنفسی به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنیم با انواع مختلفی از ماسک‌های به ظاهر شبیه به هم به اسم ماسک‌های تنفسی سه لایه روبهرو می‌شویم که قیمت‌های متفاوتی نیز دارند. اما چگونه کیفیت این ماسک‌ها بررسی و کارایی آنها درجه‌بندی می‌شود؟
نادری در این رابطه توضیح می‌دهد: «برای بررسی میزان عبوردهی لایه‌های فیلترهای هوا و ماسک‌های تنفسی، باید بازدهی ماسک پس از تولید با دستگاهی سنجیده شود تا مطمئن شویم ادعای تولیدکننده در خصوص میزان عبوردهی ذرات از آن در قالب دسته‌بندی‌هایی مانند اف‌اف‌پی۳،۲،۱ (FFP۱,۲,۳) یا اِن ۹۵ و اِن ۹۹ که استانداردهایی برای میزان عبور ذرات کوچک‌تر از ۳ میکرومتر هستند، تا چه حد صحیح است. ما نیز برای بررسی ماسک‌های تولیدی خود چند سال پیش برای خرید نمونه آمریکایی و اروپایی این دستگاه اقدام کردیم. اما به دلیل مشکلات تحریم و قیمت بالای آنها موفق به خرید این دستگاه نشدیم. این موضوع موجب شد خودمان به فکر تولید دستگاه بیفتیم. پس از تلاش مهندسان مجموعه حدود ۱۸ ماه پیش موفق به تولید نمونه داخلی این دستگاه شدیم. از آن زمان نیز مراحل تحقیق و توسعه دستگاه تداوم داشت و تا امروز توانسته‌ایم آن را در چند مرحله ارتقا دهیم.»
وی می‌افزاید: «این فناوری بومی‌سازی شده در شرایط شیوع کرونا بسیار کارآمد بود. زیرا علاوه بر این که توانستیم تمام ماسک‌های تولیدی شرکت خودمان را کنترل کیفی کنیم، از برخی مجموعه‌های دیگر نیز تقاضای کنترل کیفی ماسک‌های تولیدی‌شان را داشتیم. همچنین بسیاری از مجموعه‌های بزرگی که می‌خواهند ماسک به تعداد بالا برای نیروهای خود تهیه کنند نیز ابتدا ماسک مورد نظرشان را برای کنترل کیفی به مجموعه ما می‌فرستند و پس از تأیید کارایی خرید خود را انجام می‌دهند.»
وی در خصوص فروش این دستگاه تصریح می‌کند: «ما در حال حاضر چند سفارش از مراکز مختلف از جمله دانشگاه تهران در کشور داریم. فروش این دستگاه نشانه خوبی است و به نوعی تضمین‌کننده این خواهد بود که ماسک‌های کنترل کیفی شده‌ای وارد بازار کشور خواهد شد. علاوه بر این با توجه به نرخ بالای این دستگاه در بازار بین‌المللی، در شرایط کنونی ضمن صرفه‌جویی ارزی برای تأمین نیاز کشور با فروش در بازار خارجی ارزآوری بالایی نیز خواهد داشت.»
در محیط‌های بین‌المللی حضور پررنگی داشتیم
مدیرعامل فناوران نانومقیاس یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت مجموعه دانشبنیانش در بازار جهانی را قیمت رقابتی دستگاه‌ها حتی در مقایسه با تولیدات چین می‌داند و در ادامه تصریح می‌کند: «علاوه بر این عامل، حضور پر رنگ در محیط‌های بین‌المللی به‌صورت حضوری مانند نمایشگاه‌ها و همچنین فضای مجازی، فعالیت پررنگ از طریق ۱۰ نمایندگی خارجی شرکت و دفاتر رسمی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در کشورهای مختلف کمک کرد تا بتوانیم خود را به خوبی به مشتریان معرفی کنیم. همچنین اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی ثبت اختراعات و استانداردهای جهانی به اسم شرکت، نشان از توانمندی ما در اثبات ادعاهایمان بود.»
نادری می‌افزاید: «به نظر من تضمین تولید محصول نهایی از دستگاه یکی از ویژگی‌هایی است که بسیار حائز اهمیت است و بسیاری از مجموعه‌های تولیدی به آن پایبند نیستند. یعنی ما به خریدار تعهد می‌دهیم تا زمانی که دستگاه خریداری شده‌اش محصول مورد نظر را با کیفیت تعهد شده تولید کند در کنارش خواهیم بود.»
چرا اجازه صادرات ماسک‌های مازاد را نمی‌دهید؟
نادری با اشاره به ممنوعیت صادرات ماسک در شرایط کنونی کشور تصریح می‌کند: «ما پیش از شیوع کرونا برای برخی از انواع ماسک‌های تنفسی مشتری خارجی داشتیم. اما با شیوع کرونا و ممنوعیت صادرات اقلام ضروری مبارزه با کرونا نتوانستیم به تعهداتمان عمل کنیم. البته این محدودیت برای مدت کوتاهی در ماه‌های اردیبهشت و خرداد رفع شد و ما مجدد به مشتری خارجی خود قول دادیم که بخشی از سفارشات را تحویل خواهیم داد. اما با شروع موج جدید بیماری مجدد امکان صادرات لغو شد.»
به گفته مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان اگرچه باید مصلحت و نیاز کشور همیشه در اولویت تولیدکنندگان باشد اما نباید از ظرفیت طلایی کنونی برای ارزآوری به کشور نیز غافل شد.
نادری در این رابطه توضیح می‌دهد: «برخی از محصولات ما، برای مثال ماسک‌های سوپاپ‌دار، در حال حاضر در بازار داخلی خریدار ندارد در حالی که برای آن مشتری خارجی داریم. فرصت کنونی پیش آمده فرصت محدودی است که تولیدکنندگان کشورهای مختلف از آن برای تثبیت خود در بازار بین‌المللی استفاده کرده‌اند. ما نیز می‌توانیم به صورت هوشمند ضمن توجه به نیاز کشور، از این فرصت کوتاه‌مدت جهت تثبیت جایگاه کشور در بازارهای بین‌المللی و ارزآوری از مسیر محصولات دانش‌بنیان استفاده کنیم.»
سنجش کیفی فیلترهای تایلندی با دستگاه ایرانی
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان فناوران نانومقیاس در خصوص چگونگی صادرات دستگاه سنجش کیفی به جام‌جم می‌گوید: «پیش از شیوع کرونا، گروهی در آکادمی علوم تایلند با ما مکاتبه کردند و تمایل به خرید این دستگاه داشتند. اما این سفارش به دلیل عالم‌گیری کرونا با تأخیر روبهرو شد و در نهایت حدود دو هفته پیش توانستیم آن را به تایلند ارسال و به دلیل شرایط محدودیت‌های سفر به صورت کاملا مجازی مراحل نصب و راه‌اندازی آن را با موفقیت انجام دهیم.»
نادری در خصوص نحوه نصب مجازی دستگاه در تایلند می‌افزاید: «برای این کار تعدادی کلیپ تصویری کوتاه آماده کردیم تا مراحل نصب را در آن توضیح دهیم. همچنین کتابچه راهنمای مفصل و مصوری به زبان انگلیسی تهیه کردیم. در نهایت برای توضیحات تکمیلی نیز از طریق تماس تصویری توانستیم در دو جلسه چند ساعته مراحل نصب و راه‌اندازی را به صورت کامل به پایان برسانیم. این تجربه کاملا جدیدی برای ما بود که مسیر جدیدی برای فروش در بازارهای جهانی با شرایط کنونی را برایمان فراهم کرد.»
وی در خصوص تداوم صادرات این دستگاه به خارج از کشور می‌افزاید: «از نظر من این دستگاه به دلیل مزیت‌های متعددی که دارد می‌تواند فروش خوبی در بازارهای بین‌المللی داشته باشد. ما اکنون نیز در حال مذاکراتی با شرکت‌هایی در مالزی و ترکیه هستیم.»
نادری در خصوص صادرات دستگاه تولیدکننده نانوالیاف نیز توضیح می‌دهد: «ما علاوه بر این تجربه که اولین تجربه صادرات دستگاه کنترل کیفی‌مان بود، چند سال است سابقه فروش دستگاه تولید نانوالیاف را به کشورهای مختلفی از جمله چین، مالزی، کره‌جنوبی و ترکیه داشته‌ایم و در تلاشیم با وجود مشکلات کنونی برای تبادلات بین‌المللی همچنان حضور فعالی در بازار خارجی داشته باشیم.»
گلوگاه گمرک، مانع پیشرفت دانش‌بنیان‌ها
مشکلات داخلی در گمرک و به ویژه بانک مرکزی برای واردات قطعات مورد نیاز و صادرات محصولات از جمله مشکلاتی است که موانعی را بر سر راه توسعه دانش‌بنیان‌ها ایجاد کرده است. این در حالی است که واردات قطعات یا مواد اولیه در این مجموعه‌ها به‌دلیل تبدیل‌شدن به فناوری‌های پیشرفته و پیشرو می‌تواند ارزش‌افزوده بسیار بالایی برای کشور به همراه داشته باشد.
نادری در این رابطه تصریح می‌کند: «به نظر می‌رسد برای رشد دانش‌بنیان‌ها نیاز جدی به اصلاح رویه صادرات و واردات داریم. اگر بخواهم مثالی از نحوه واردات و صادرات مجموعه‌های علمی و دانش‌بنیان در سایر کشورها بزنم، شاید همین مجموعه تایلندی که اخیرا موفق به فروش دستگاه به آنها شدیم برایتان جالب باشد. ما چهارشنبه نیمه شب این دستگاه را سوار هواپیما و روانه تایلند کردیم؛ صبح جمعه همان هفته، این دستگاه در آزمایشگاه آماده راه‌اندازی بود. یعنی بار در کمتر از یک روز از گمرک ترخیص و تحویل شده بود. در حالی که ما هر قطعه‌ای را می‌خواهیم وارد کنیم حداقل چهار تا پنج ماه بدون هیچ دلیل واضح و مشخصی در گمرک باقی می‌ماند.»
وی در خصوص علت این موضوع توضیح می‌دهد: «ما هر بار با موضوع و بهانه جدیدی روبهرو می‌شویم. شاید بزرگ‌ترین مشکل کنونی برای واردات، تخصیص ارز دولتی است. اما مجموعه ما به‌دنبال ارز دولتی نیست. ما با ارزآوری خود شرکت می‌توانیم ارز مورد نیاز برای خرید قطعات مورد نیاز را برآورده کنیم. اما باید راهکاری اساسی برای روند ترخیص بار از گمرک برای دانش‌بنیان‌هایی که می‌توانند ارزش افزوده بالایی برای کشور به وجود بیاورند اتخاذ شود و مسیر واردات و صادرات برای این مجموعه‌ها
هموارتر شود.»
بازگشت